Зеренді ауданының Орталықтандырылған кітапхана жүйесі

Біз, Сіздерді Ақмола облысы

Зеренді ауданының мәдениет және

тілдерді дамыту бөлімінің

жанындағы Орталықтандырылған

кітапхана жүйесінің сайтында

қарсы алуға әрқашанда

қуаныштымыз!

Біздің сайттың тұрақты оқырманы бола отырып, сіз мұнда баспа ақпараты мен желілік ресурстар арасында пайдалы және қажет ақпаратты таба аласыз. Негізгі жаңалықтар мен кітапхананың алдағы және өткен іс-шаралар туралы біліп отырасыз деп үміттенеміз. Сіз, әрқашан біздің түсінігіміз бен көмегімізге, уақытыңызды үнемдеуге және барлық ұсыныстарыңыз бен тілектеріңізді ескеруге тырысатын білікті кітапхана қызметкерлерінің көмегіне жүгіне аласыз.

Кітапхана сіздерге барлық кітап

қазыналарын беруге дайын

Оқырмандардың қызмет алу
бойынша құқылары

* Кітап қорын және мерзімді басылымдарды пайдалану;

* Кітапханалар өткізетін

бұқаралық іс-шараларға,

сабақтарға және өз қызығушылықтарына сәйкес ұйымдастырылған клубтарға қатысу;

* Кітаптарды таңдауда және анықтамалық-құқықтық жүйелерді пайдалану, оқырмандардың ақпараттық сауаттылығын арттыру мақсатында консультациялық көмек көрсету, (ауызша консультациялар, әңгімелер, шолулар, тренингтер, кітапханалық-библиографиялық, білім және ақпараттық сауаттылық сабақтары);

* Кітапхана қабырғаларында ұйымдастырылған тақырыптық көрмелерді қарау;

* Жаңа кітаптар туралы ақпарат алу(ақпараттық бюллетеньдер, көрмелер, ауызша және баспа шолулары, баспасөздегі ақпарат, радио және т.б.).

Жұмыстың негізгі
бағыттары

* Оқырмандардың библиографиялық сұраныстарын орындау;

* Тақырыптық ақпараттарды іздеу;

* Фактографиялық деректерді іздеу;

* Кітапхана қорларында нақты баспа өнімдерінің болуы туралы ақпаратты іздеу;

* Библиографиялық деректерді нақтылау;

* Өз бетінше ақпараттық іздеу бойынша кеңестер;

* Шағын формадағы библиографиялық құралдарды шығару: тізімдер, буклеттер, бетбелгілер.

Оқу залының
функциялары

* Білім беру процесін және кәсіби қызметті ақпараттық қолдау;

* Пайдаланушыларға анықтамалық-библиографиялық қызмет көрсету;

* Кітапханалық-библиографиялық оқыту, пайдаланушыларға кеңес беру;

* Бұқаралық іс-шараларды ұйымдастыру;

* Жастармен жұмыс, кәсіптік бағдар беру қызметі;

* Ішкі жайлы кеңістік құру.

Кітапханалар жүйесі 1925 жылдан бастап жұмыс істей бастады. Мекеме халыққа ақпараттық-кітапханалық қызмет көрсету функцияларын жүзеге асырады. Мекеме құрамына 1 аудандық кітапхана және 21 ауылдық кітапхана кіреді, оның ішінде төртеуі үлгілі: Викторовка, Троицк, Еленовка және Шағалалы. Ақпараттық ресурстарға сұраныс негізінде жыл сайын кітап берудің 250 мың данасын құрайды. Оқу үйірмелері мен қызығушылық клубтары жұмыс істейді.

3829

тоқсан

оқырмандар

персонал

адам

153569

кітап

қоры

ауылдық

кітапханалар

Ауданның ақпараттық ресурсы 154 мыңнан астам кітап, электронды және мерзімді басылымдарды құрайды. Оның ішінде Қордың мемлекеттік тілдегі үлесі 70 мыңға жуық кітапты құрайды. Оқырмандарға қызмет көрсету үшін қажетті жағдайлар жасалған 5 бөлім қызмет жасап, коворкинг-орталығы және электрондық каталог жұмыс істейді. Кітапхананың өмірі әрдайым оқиғаларға бай, олар көптеген көрмелер, танымдық бұқаралық іс-шаралар, семинарлар және ұйымнан тыс жерлерде өткізілетін іс-шаралар.

Іс-шаралар

Біздің ақындар мен жазушылар

Жанғалов

Баян

Жанғалұлы

Ақтаев

Сарбас

Азнабаев

Баймұрат

Азнабайұлы

Абуталипов

Айдос

Мусин

Жанайдар

Баймырзаұлы

Қажыбай

Төлеген

Сыздықұлы

Қожахметова

Мағира

Дәулетбекқызы

Рахымжанова

Күляш

Сабекенқызы

Аманжолов

Қорғанбек

Ғалымтайұлы

1914-2013

1914 жылдың 22 маусымында қазіргі Ақмола облысы Зеренді ауданы Кіші Жамантұз аулында дүниеге келген. Арғы атасы Қанай Құттымбетұлы – Абылай ханды алғаш хан көтерген айтулы билердің бірі. Ауыл молласынан алғаш сауатын ашқан Баян Жанғалұлы 1928 жылы кеңестік мектепке қабылданып, алты сыныпты тәмәмдаған соң ауылдық кеңес хатшысы, ауылдық комсомол ұйымының жетекшісі сықылды түрлі жұмыстар атқарған. 1932-33 жылғы нәубет аштықта ағасы мен оның төрт баласы тегіс қаза болады. Аштық тырнағынан әупірімдеп аман қалған Баян Жанғалұлы 1936 жылы Көкшетау прокуратурасына іс-қағаз жүргізуші қызметіне орналасады. 1939 жылы коммунистік партия қатарына өткен Баян Жанғалұлы 1941 жылдың 22 маусымына он күн қалғанда Алматыдағы партия мектебіне жолдама алып аттанған еді. 1942 жылы майданға шақырылып, саяси жетекші болып қызмет атқарады. Сталинградты азат ету майданына қатысады. 1943 жылы Арнайы артиллериялық дивизион құрамында қарсы шабуыл барысында Баян Жанғалұлы қаруластарымен бірге жаудың 12 дзотын, 7 пулемет нүктесін, 4 блиндажын қиратып, жаяу әскер ротасының тоз-тозын шығарады. Осы ерлігі үшін Баян Жанғалов «Қызыл жұлдыз» орденімен марапатталады. Сталинградты азат еткен соң Курс, Харьков, Белоруссияны азат ету майдандарына қатысады. Майданда контузия алып, лейтенант шенімен елге оралады. Қираған шаруашылықты қалпына келтіру жұмысына кіріскен ол 1945-1959 жылдары аудандық, облыстық партком нұсқаушысы, Красноармейск ауданы партком хатшысының орынбасары, Рузаевка ауданы атқару комитетінің төрағасы қызметтерін атқарады. Тың және тыңайған жерлерді игеру жұмысына зор үлесін қосады. Тек Рузаевка ауданы көлемінде төрт жылдың ішінде игерілген алаң көлемі 6,5 есе ұлғаяды. Мұндай өсімге Баян Жанғалов сияқты қажырлы басшының арқасында қол жеткізілгенін ескере отырып, 1957 жылы Баян Жанғалұлына Социалистік Еңбек Ері атағы беріледі. 1959 жылдан Айыртау ауданы парткомының бірінші хатшысы, 1965 жылы Чистополь ауданы партия комитетінің бірінші хатшысы қызметін атқарды. Бұдан соң он жыл бойы Зеренді ауданының партия ұйымын басқарады. Зейнеткерлікке шыққанға дейін жеті жыл бойы орман-аң шаруашылығын басқарып, зейнеткерлікке шыққан соң «Үш кезең» атты ғұмырнамалық кітабын жазған. Өмірінің соңғы күніне дейін Зеренді ауданында өмір сүрген Баян Жанғалұлы 2013 жылы 31 қаңтарында 99 жасында өмірден өтті.

1934 г.р.

1934-2014

1935 г.р.

Айдос Әбутәліпұлы Еңбекшілдер ауданының құрметті азаматы, еңбек ардагері 1935 жылы 15 наурызда Зеренді ауданы Қарашілік ауылында дүниеге келген. Әкесі Досмағамбет ұлы Әбутәліп Кіші Жамантұз ауылында ұста болып, одан елмен іргелес Ортағаш ауылында ұста болып жұмыс істейді. 1941 жылы соғысқа аттанып хабарсыз кетті. Руы Қарауыл, Қараша, одан Байғошқар. 1954 жылы ауылдағы қазақ орта мектебін бітіріп, 1957 жылы Шамалғандағы ауыл шаруашылығы техникумының бухгалтерлік бөлімін бітіріп, еңбек жолын Зеренді ауданы Жамбыл, Труд, Пахарь колхоздарында есепші болған. 1960 жылы Зеренді ауданы Қарабұлақ ауылының қызы Үмітжан Кемелқызымен отбасын құрып, 5 балалыны дүниеге әкелді. Кейін 1963 жылдан бастап Еңбекшілдер ауданының статистика бөлімінің жаңа құрылған аудандық машина есеп станциясын басқарды.1971-1976 жылдар арасында Алматы Халық шаруашылық институтын сырттай оқып экономист мамандығын алады. 1974 жылдан бастап Еңбекшілдер аудандық атқару комитетінің жоспарлау бөлімін, атқару комитеті төрағасының орынбасары қызметін бірнеше жыл атқарып, аудан әкімінің экономика жөніндегі орынбасары қызметінен зейнеткерлікке шықты. Айдос Әбутәліпов ағамыз сексеннің сеңгіріне шықса да қолынан қаламы түспей, тәуелсіздігіміздің еңселі табыстары, бағындырған белестері, алған асулары шабытына шоқ салып, өз оқырманына тың туындылар ұсынды. Мамандығы экономист бола тұра, кезінде Кеңес үкіметінің жауапты қызметтерін жарғақ құлағы жастыққа тимей жүріп атқарса да, сол кездің өзінде ол дуалы ауыз қариялардан өткеннің әңгімесін, елдің тарихын, өңірдің шежіресін жазып алып, жадында сақтаған. Осындай мұқияттылық оның қоржынын толтырып, көңіл көкжиегін кеңейтіп, білім-білігін жетілдіре түскен. Өзі ел ағасы жасына жеткен соң Айдос аға білген-түйгенін кейінгі жастарға жеткізуді қолға алып, бірнеше кітап жазды. Сезімі сергек, пайымы парасатты қаламгер тәуелсіздігіміздің 25 жылдық мерейтойына орай ой толғап, тағы бір толғау жазыпты.

1936-1992

Жанайдар Баймырзаұлы Мусин 1936жылы 13 ақпан айында Ақмола облысы, Зеренді ауданы Қараөткел ауылында дүниеге келген.1955 жылы Көкшетау қаласындағы педагогикалық училищесін,1960 жылы С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін бітірді. Журналист мамандығын алғаннан соң еңбек жолын Көкшетау облыстық газетінің әдеби қызметкері, Еңбекшілдер ауландық газет редакторының орынбасары болып бастады. Содан кейін 1964-71 жылдары «Тың өлкесі» газетінің жауапты хатшысы, Талдықорған облыстық газеті редакторының орынбасары болды. 1971 жылдан бастап 19 жыл бойы облыстық «Көкшетау» газетінің редакторы болып жұмыс істейді.1980 жылдың наурызында Қазақстан Компартиясы Көкшетау облыстық комитетінің хатшысы болып сайланды. Ж.Б.Мусин әдеби-шығармашылықпен белсене айланысты. Оның қаламынан «Үміт», «Таң нұры», «Қанат ұшқанда қатаяды» деген әңгімелер мен очерктер жинақтары «Ақ алаң», «Туған үйдің түтіні», «Мандат» романдары және басқа шығармалары туды. Жерлес жазушымыз облыс пен республиканың қоғамдық саяси өміріне белсене қатысып, әлденеше рет облыстық Кеңес депутаты, Қазақстан Журналистер және Жазушылар одақтары басқармаларының мүшесі болып сайланды. Таңдаулы публицистикалық шығармалары үшін 1974 жылы КСРО Журналистер одағының лауреаты атанды. «Құрмет Белгісі» орденімен және тағы басқа медалдармен марапатталдв. Алайда тағдыр өз дегенің істеп, жазушылық дарыны өрге баса бастаған кезеңінде қайран жерлесіміз 1991 жылы 23 мамыр күні көз жұмды. Ақмола облысы орталығындағы қазақ педагогикалық колледжіне Жанайдар Мусин есімі берілген. « Үміт»- аталған бұл жинақ проза саласындағы тырнақ алды туындысы. Жинаққа енген әңгімелерінде өмір мен өнер сабақтастығы, Ұлы Отан соғысының отты жылдарындағы кеңес адамдарының ерлігі, замандастарымыздың жан дүниесі бейнеленген. Махаббат періштесі атақты Балқадишаның өмір жолдары, басынан өткізген ауыр кезеңдері туралы деректер жинақта кең айтылған. Тұңғыш «Үміт» әңгімелер жинағы 1972 жылы «Жазушы» баспасы арқылы жарық көрді. «Таң нұры» -1974 жылы баспадан шықты. Журналистің бұл жинағына оның әр кезде жазған бірсыпыра очерктері енгізілген. Очерктер негізі бүгінгі таңдағы еңбек адамдары. Бұл жинақта бейбітшіл өмір жолында күрескен кешегі аға ұрпақтарымыздың ерлік істері мен олардың игі дәстүрін жалғастырып жатқан жаңа ұрпақ- бүгінгі замандастарымыз жайында да сөз болады. «Қанат ұшса қатаяды» -1976 жылы жарияланды. Кезінде КСРО журналистер одағы сыйлығының лауреаты атанған Жанайдар Мусиннің бұл жинағында бесжылдықтың жомарт жүректі, дарқан жанды жасампаз еңбек озаттары жайлы жазылған очерктерінде еңбек адамдарының мақсат-мүддесі, ой толғауларын кесек-қимыл сом әрекеттерін жан-жақты ашып, көркем бейнелер жасаған. «Ақ алаң» -бұл романның сюжетіне қазақ кеңес әдебиетінде соңғы жылдары көбірек жазылып жүрген Отан соғысы кезіндегі ауыл өмірі желісі болған көрінеді. Ауыл тұрмысының аянышты халі, қиындыққа мойымай, тырысып еңбек етіп жүрген, жеңіске өз үлестерін қосып жүрген кейіпкерлер жинақта кең бейнеленген. Мәселен, ерін майданға аттандырып, өмір бойы күтуден жалықпаған Базаргүлдің де асыл азамат Ақжанға дейін махаббаты үмітінің шырағы болып, сан қилы тағдыр тәлкегінен адастырмай алып шығады. Бұл кітаптағы Базаргүл бейнесі ерлік пен ездіктің жігін ажыратар өлшемі тәрізді елес береді. Оның бойынан анау ауыр кездерде жеңісті жақындатуға ат салысқан адамгершілік парасатымен де, ел еңбегімен де есте қалар абзал ана бейнесін көреміз. Бұрын әңгіме, очерктермен көрініп жүрген Жанайдар Мусиннің оқушы қауымға ұсынып отырған алғашқы романы 1977 жылы жарық көрді. « Туған үйдің түтіні» -1983 жылы баспадан шықты. Жазушының жаңа шығармасы жас адамның өмірден өз орнын іздеуіне, адамның жанұя мен қоғам алдыңдағы парызын толық түсінуге дейін рухани өсу жолына арналған. « Тың тілектері»- 1984 жылы шыққан жинақта ауыл-шаруашылығының майталман ардагерлері, есімі елге әйгілі Ералы Бақтаевтың, Тұрлыбек Әбілпейісовтың, Сүйіндік Есмағанбетов пен Әутен Қуандықовтың, Күлән Бәкубаеваның, Есілбай Қадіралин мен Жәмшит Қожантаевтың және де көптеген қарапайым еңбек адамдарының, совхоз өндірісі командирлерінің өнегелі еңбек жолдары, қол жеткен тамаша табыстары және озық тәжірибесі нақты деректер мен тартымды әңгімелейді. «Жер шоқтығы Көкшетау»- кітабынанда Көкшетау облысының өткеніне көз жібере отырып, оның бүгінгі өркендеген экономикасының әлеуметтік және мәдени өмірдегі өзгерістерге тоқталады. Қайнаған еңбек жолында бас қосқан бірнеше ұлт өкілдерінің жарасымды достығы мен шат тұрмысын суреттейді. Кітапта өмірге өлердей ғашық, өмірге өлердей асық, асыл перзентіміз Шоқанның қысқа ғұмыры кең бейнеленген. Кеңес Одағының Батыры, ғалым Мәлік Ғабдуллин туралы тарихи деректерді осы кітапта кездестіресіз. «Аққуға ән қосқан» деген бөлімінде талай айтыстарда жеңіп, жүлде алған жел қобыз жүйрік Шеже Қаржаубайұлы, қазақтың халықтық музыка мәдениетінің алыбы Біржан, елінің ән серісі, әуенді әуен зергері Ақан сықылды тағы басқа таланттардың бірімен-бірі жалғаса, септесе, ұстаз бен шәкірттей болып өмір кешкен өрелі Көкше өнерпаздар өрімін көріп, оймен шолисын. Аталған деректі кітап 1987 жылы жарық көрді.

1942-2020

1946 г.р.

1949 г.р.

1953 г.р.

Жазушыларымыздың кітаптары

ҚОРҒАНБЕК АМАНЖОЛОВ

Алапа: (Поэмалар, балладалар, өлеңдер) – Алматы: «Ана тілі» баспасы ЖШС, 2013. – 384 бет

Қазақтың белгілі ақыны Қорғанбек Аманжоловтың мерейтойлық жыр жинағына оның поэмалары, балладалары мен өлеңдері топтастырылған. Аңсарлы Азаттығымыз, бүгінгі таңдағы тәу етер Тәуелсіздігіміз, ұлтымыздың ұлық тұлғалары, жасын рухты жампоздары ақын жырларының алтын арқауына айналған.

Автордың алпыс жылдығына орай шығарылып отырған бұл жинақ көпшілік оқырманға арналады.

Қорғанбек Аманжолов

Зұлмат пен ғибрат. – Алматы: «Информ - Арна», 2003. – 568 бет.

Қолыңыздағы осы бір толғанысқа толы кітаптың әрбір тарауында тәуелсіз қазақ елінің кешегісі мен бүгінгісі, көлеңкесі мен күнгейі қатар көрініп, қатар өріліп отырады. Талантты тарлан журналист өзінің көргендері мен түйгендерін тарих талқысына сала отырып, көркем сөздің көрігінде пісіреді, шың болаттай шымыр ойларын суымаған күйде алдыңызға тартады. Тәуелсіз еліміздің төл шежіресі іспетті бұл кітап қалың оқырман қауымды бей – жай қалдырмас деген ойдамыз.

Қорғанбек Аманжолов

ЖырлаймынКөкшетауымды: өлеңдер. – Алматы: «Тоғанай Т» баспасы, 2012. – 216 + 8 бет жапсырма.

Қорғанбек Аманжол Көкшетау өңірінен шыққан талантты ақын, есімі меншығармашылығы елімізге кеңінен мәлім қарымды қаламгер. Бұл кітапқа оның туған жерге, өскен өлең – жырлары мен толғау – балладалары топтастырылған. Сонымен бірге соңғы кезде жазған шоқтығы биік туындысы Қанай – Абылай поэмасы алғаш енгізіліп отыр. Шынайы ақындық сезім, шырайлы ой, шұрайлы тілмен кестеленген жыр кітабы әдебиет сүйгіш қауымды бейжай қалдырмайтыны анық.

Көкшенің әр тасында аты қалған (естеліктер). Көкшетау: Көкшетау университетінің баспа орталығы, 2006 ж. – 191 бет.

Қасиетті Көкшетау топырағында туған талай бір талантты перзенттерінің бірі де бірегейі белгілі журналист, жазушы, қоғам қайраткері Жанайдар Мусин. Бұл кітапта Ж.Мусиннің көзін көрген, қадірі мен қасиетін таныған ел ағалары мен туған-туыстарының, тәлім – тәрбиесін алған ізбасар інілерінің естеліктері топтастырылып отыр. Кітаптың ел үшін білімін де, білігін де аямай қызмет ете білген абзал азаматтың өмірі арқылы бүгінгі және келер ұрпаққа айтар тағылымы мен өнегесі мол.

Айдос Әбутәліпұлы

Сеңгір серпін. – Көкшетау, 2018ж. – 216 бет.

Айдос Әбуталіпұлы өзінің өлең – жырларымен, шағын әңгіме, өмірбаяндық естелік шығармаларымен, өлке танушылық өрелі туындылары Қосағалы, Аңғал, Қалақ батырлар, қазақ ұлттық өнерлерінің шеберлері құсбегі Дүйсен, Науан хазірет, Тіржан қажы, Шолақ балуандар жайлы естеліктерімен оқырман қауымға кеңінен таныс. Осы кітапқа ақынның соңғы кездері жазған өлеңдері, толғаулары, естеліктері енгізіліп отыр.

Қорғанбек Аманжол

Бірәлі – дастан. – Алматы: «Информ – Арна», 2007 – 184 бет, 32 – суретті жапсырма бет.

Белгілі ақын Қорғанбек Аманжол өзінің осы поэмасына таңғажайып тағдыр иесі, халқымыздың біртуар асыл перзенттерінің бірі, Социалистік Еңбек Ері Бірәлі Нұртазиннің өмір жолын өзек етіп алған. Аяулы ел ардағының 85 жылдығына арналған бұд кітапқа сондай-ақ Бірекең жайлы замандастар естеліктері мен эссе – очерктер еніп отыр.Аталмыш басылым – аңызға айналған айтулы тұлғаның жарқын бейнесін сомдайтын, алда шығар кітаптар топтамасының алғашқы қарлығашы.

Зеренді қарағайлары. Жыр кітабы. – Алматы: Дайк – Пресс, 2002. – 186 бет.

Қорғанбек Аманжоловтың Зеренді қарағайлары деп аталатын жыр кітабына әр кезде жазған өлең – жырлары мен баллада, толғаулары енгізілген. Жинақтың тақырып ауқымы кең – туған жерге деген перзенттік махаббат, адамға деген құштарлық, нәзік сезім иірімдері, адамгершілік қасиет – осының бәрі ақын жырларының алтын арқауы.

Жинақты жиі кездесетін айшықты сөз өрнектері мен ой орамдары ақынның өсу үстіндегі сәтті ізденістерін айғақтай түседі.

Сабат. Өлеңдер, балладалар және поэма, - Астана, «Астана полиграфия», 2008. 272 бет.

Ақынның жаңа жыр жинағына соңғы жылдары жазған өлеңдері, балладалары және поэмасы енгізілді. Лирикалық әуендер арқылы автор бүгінгі заманның тыныс-тіршілігін бейнелейді.

Ақиреттік аманат – Алматы: ЖШС «Қазақстан» баспа үйі, 2012. – 384 б.

Ақиреттік аманат прозалық кітабына әдеби эссе-толғамдары, көркем очерктері, жол-жазба сапарнамалары және белгілі тұлғалармен сұхбаттары топтастырылған. Олар бүгінгі биік өрелі оқырман талғамына сай, танымдық тұрғыдан қызғылықты, сүбелі дүниелер дей аламыз. Мұнда өткен тарих та, бүгінгі заман келбеті де, мәдениет пен өнер, елдік пен ерлік, ғибрат пен зұлмат, жарқын бейнелер мен жасын мінездер – бәрі бар. Кітапты тұтас оқып щыққанда әлемге танылған Қазақстанның, тәу етер Тәуелсіздігіміздің сұлбасы қатар өрнектеліп отырғандай әсерге бөленеміз. Кітап қалың оқырман қауымға арналған.

КҮЛЯШ РАҚЫМЖАНОВА

Зерендім – алтын бесігім (Өлеңдер, поэмалар, шығармалар) – Көкшетау, 2012 – 272 бет.

Жаны жайсаң, көкірегі ояу болмаса табиғатпен сырласу, патриоттық сезімді суреттеп жырға қосу екінің бірінің қолынан келе бермейтің нәрсе болса, ақын өзінің ойын, ұшқыр тілегін, отан-сүйгіштігін «Зерендім – алтын бесігім» атты кітабында суреттей алған, қаламы ұшқыр жазушы.

Қиянат. Бұл кітапта автордың тарихи деректерге сүйене отырып көп еңбек еткені байқалды. Сонымен қатар өткен жырау-ақын бабалардың еңбегінен оқырманға үзінділерін әдемі ұсына білгені, өмірінен көптеген қызық әңгімелер келтіруі, еңбек ерлерін ардақтауы, жүректен шыққан жырлары, туған ел, тәуелсіз Қазақстанның болашағы туралы ойы толық берілген.

МАҒИРА ҚОЖАХМЕТОВА

Адам – құпия. Алматы: Ана тілі, 1997. – 234 бет.

Табиғат пен тіршіліктің жұмбаққа толы тылсым екені бәрімізге белгілі. Ал адам болмысының құпиясы өз сырын мүлде тұңғиыққа жасырған. Қанша зерттелді десек те, уақыт алға озған сайын жаратылыс пен өзекті жанға қатысты небір оқыс жаңалықтар алдымыздан шығуда. Жан, тән, рух деген не? Адамның патшасы өз денесінде дегенді қалай түсінесіз? Парапсихологиялық тәжірибелердің күнделікті өміріміздегі көріністері, әліппенің, әріптердің, сандардың магиялық билігі. Алғыс пен қарғыстың материалдық көшірмелері. Ниет пен пиғылдың тірліктегі үстемдігі...

Кітап – дәрігер, психолог, этнолог мамандарға және көпшілік оқырман қауымға арналған.

Жантәсілім: Роман – Алматы, «Ана тілі» баспасы ЖШС, 2001. – 312 б.

Сегіз, тоғыз ай аралығында алыстағы Бұғылы ауылының жетпісінші жылдары кешкен хал-ахуалының астарында сол өңірдің сексен, тоқсан жылдық қуаныш, қайғысы, өкініш, мұңы, бақыты жасырынған. Кешегі мен бүгінгі тіршілік тынысынан көңіл қобалжытар келешек келбеті еміс-еміс көлбеңдейді. Үміті, күдігі қатар жарысқан күрделі кезеңнің Бұғылы тұрғындарына артқан жүгі сан алуан тағдырлар арқылы өрбиді...

Жападан-жалғыз (1 том). – Алматы: «Ана тілі» баспасы, 2006. – 272 бет.

Жазушы Мағира Қожахметова шығармалары оқыс ой, оқшау тұжырымға жетелейтін сипатымен ерекшеленеді. Кейіпкерлерінің тағдыры сана-сезімнің терең иірімдері, уақыт – адам – табиғат жүйесінің өзара қабысып-қабыспаған қайшылықтары арқылы айқындалып, тебіреніспен суреттеледі.

М. Қожахметованың екі томдық шығармалар жинағына өткен ғасырдың әр жылдары жазылған повесть, әңгімелері топтастырылып берілді.

ЖАНАЙДАР МУСИН

Мандат: Роман-хроника және әңгіме:- Алматы: Жалын, 1991. – 320 бет.

Жазушы Жанайдар Мусиннің бұл кітабы өткен тарихымыздың бір парағы революция тақырыбына арналған. «Мандат» – ұлы көсем Лениннің арнайы тапсырмасымен қазақ еліне келіп, революция ісін жалғастырған, өлім мен өмір үшін айқасып, ашыққан Петроград күрескерлеріне астық жеткізген Балтық теңізшісі В.М. Чекмаревтің көргендері мен ғажап істері жайлы сыр шертеді. Сондай-ақ жинаққа кірген әңгімеде аға ұрпақтың асыл қасиетін баяндайды.

ТӨЛЕГЕН ҚАЖЫБАЕВ

Ақын Төлеген Қажыбаевтың «Жәпек батыр» тарихи дастаны Мағжан ақыншылап айтқанда «Қалданға ханмен бірге тұтқын болған, жолдасы Абылайдың батыр Жәпекке» арналған туынды. Автор Жәпек батырға қатысты тарихи оқиғаларға сүйене отырып ел қорғау жолындағы қазақ батырларының Абылай төңірегіне ұйыса білген ауыз бірлігін, табанды күресін әсерлі суреттейді.

Кітапқа енгізілген «Шалқұйрық», «Ақауыз аттың ажалы», «Бопай ханым» толғаулары басты тақырып – Жәпек батыр оқиғасымен тарихи сабақтастық тапқан.

Ақынның соңғы кезде жазған жаңа өлеңдері өмір өрнектерін өріп түсірген сәтті дүниелер ретінде кітаптан орын алған.

Жеті желі. Өлеңдер, драмалар және естеліктер, эсселер Астана: Елорда. 2001. 360 б.

Жеті желі – белгілі қаламгер Төлеген Қажыбаевтың әдебиет әлеміне құлаш ұрғаннан бергі кезендерінде өзі қалам тартқан әдеби жанрларын түгел қамтуға ниет қылған жаңа жинағы. Төлеген ақын болып сырласады, прозаик болып тілдеседі, драматург ретінде айтарын алға тартады. Бір сөзбен айтқанда Жеті желі – әдебиеттегі жеті арна, жеті соқпақ. Қаламгердің көркем туындыларынан бастап журналистік ой толғамдарына дейінгі аралықта ақын, прозаик, драматург, публицист Төлеген Қажыбаевтың қалыптасқан қаламгерлік қарым-қабілеті бой тастап отырады. Кітап қалың жұртшылыққа арналған.

БАЙМҰРАТ АЗНАБАЙҰЛЫ

Төрт таған. – Алматы: Информ-Арна, 2005. – 232 бет.

Белгілі журналист – жазушы Баймұрат Азнабайұлының бұл кітабына әр жылдары жазған әңгімелері, мысалдары мен көркем очерктері енгізілген. Ол қай жанрда қалам тербесе де, қанық суреттер жасап, құйқалы ойлар айтып, құнарлы тілімен тәнтті етеді. Әсіресе, қазақтың сирек мысалшыларының бірінен саналатын қаламгер мысалдарының тағылым – ғибрат һәм табиғаты бөлекше. «Төрт таған» оқырман қауымның жүрегіне жол табатына күмән жоқ.

БАЯНҒАЛИ АЛИМЖАНОВ

Сказ столетнего степняка. Роман, повести, сказки. М.: «Художественная литература», 2019-432 с.

Основу книги известного казахстанского писателя Баянгали Алимжанов составляет роман «Сказ столетнего степняка», охватывающий огромный кусок истории, касающейся национально-освободительного движения казахов и Гражданской войны, голодомора, репрессий 30-х годов, участия в Великой Отечественной войне, послевоенного периода, в том числе и становления независимого государства. Публикуется также повести автора и его очень своеобразные сказки: в сборнике много интересного найдут для себя читатели самого разного возраста.

АЙДОС ӘБУТӘЛІПҰЛЫ

Өмір, сені сүйем

Қалам қазынасы (Таңдамалы шығармалар) Айдос Әбутәліпұлы. Астана: «Ақарман-медиа», 2012 жыл – 636 бет.

Бұл кітапта автордың әр кезде жазылған өлеңдері, толғаулары, дастандары, арнаулары, естелік, шешендік сөздер мен әңгімелері, шежірелік желілер берілген. Автордың шығармаларындағы негізгі ой, арқауы туған ел, жер, табиғаты, тәуелсіз Қазақстан жетістіктері.

Жұмағым./ Айдос Әбутәліпұлы – Көкшетау, 2014. – 128 –б.

Ақын Айдос Әбутәліпұлының бұл кітабына соңғы кездері жазған өлеңдері, поэмалары, Абылай хан һәм Ораз аталық хикаясы, Алабас және шағын әңгімелері, мақалалары мен арнаулары еніп отыр. Туған елі, жері, оның белгілі азаматтары мен өнер иелеріне арнаған айтар ойы, азаматтық үні ешкімді де бейжай қалдырмас деген сенімдеміз.

Зеренді көктемі. Жас ақындардың жыр-жинағы. Астана: «Елорда», 2003 – 120 бет.

Бұл жинақта зергер зерделегендей Зерендінің өлең құдіретінен қуат алған өнерлі жастарының жырлары топтастырылған. Жинақтағы 38 автор отыз сегіз тарапта өз әлдерінше толғанады, ой айтады, сыр шертеді. Құлақ түріңіз, ой көзін қадаңыз. Іліп алар құнды қазынаға жолығарыңыз шүбәсіз.

БАЯН ЖАНҒАЛОВ

Үш кезең. – Омск: ГУИПП «Омский дом печати», 2003г. – 448 стр.

Өмірден көргені де, көкірегіне түйгені де мол халқымыздың қазына қарттарының бірі – Социалистік Еңбек Ері Баян Жаңғаловтың бұл кітабы ел тарихының бір үзік сыры. Автор өз басынан кешкен жайларды, балалық шақ, өскен орта, ата мен ана тәрбиесі жайында әсерлі баяндайды. Кеңес үкіметінің өткен ғасырдың 20-30-шы жылдардағы түрлі зобаландарын, 1941-1945 жылдардағы соғыс қасіретін, онан кейінгі тың жерлерді игеру науқанын көзбен көріп, сол оқиғалардың бел ортасында жүргендіктен сол бір қилы-қилы кезендер ақиқаты қызықтыра да түседі. Өз кезінде Көкшетау облысының Рузаев, Чистополь, Айыртау, Зеренді сияқты ірі-ірі аудандарын басқарған аға буын өкілінің ел тәуелсіздігі жайлы айтар ой-пікірлерінің де ғибраты мол.

Бұқаралық ақпарат

құралдарындағы жарияланымдар

Бағалы жәдігерлер табылуда

Ауылым - алтын тұғырым

Ұлт ұстазы - Ыбырай

Сәкен сері Жүнісовтің өнегелі ғұмыры

Белые пятна Афганской войны

Бітімі бөлек Біржан сал

Маңызды және мерейтойлық күндер

январь

март

май

июль

сентябрь

ноябрь

февраль

апрель

июнь

август

октябрь

декабрь

7 қаңтар - «Халықтың ән жаны» ҚР еңбек сіңірген әртісі Бисара Макеноваға арналған кітап көрмесі (1954) 11 қаңтар - «Оның өмірі – халық әні» ҚР еңбек сіңірген әртісі Бисара Макеновнаға арналған әдеби-музыкалық кеш 16 қаңтар - «Бисара Макеновна – сүйікті және нағыз халық әртісі» дөңгелек үстел 19 қаңтар - «Ән салшы, Бисара» музыкалық сағат 24 қаңтар - «Сәкен Жүнісов-өмірі мен шығармашылығы» буктрейлер 29 қаңтар - Қазақ жазушы, драматург Сәкен Жүнісовтің 90 – жылдығына арналған «Сәкен Жүнісов-көркем сөз шебері» челлендж

01 ақпан - «С.Жүнісов-қазақ әдебиетінің жарық жұлдызы» еске алу кеші

02 ақпан - «Ән жүйрігі – Біржан сал» кітап көрмесі (1834-1897)

02 ақпан - "История села Молодежное" Зеренді ауданы Молодежное ауылының құрылғанына 70 жыл толуына арналған диалог-талқылау (1954)

05 ақпан - «Көкен Шакеев-халық ақыны» кітап көрмесі

08 ақпан - «Туған жерім-мақтанышым» әдеби-музыкалық кеш

12 ақпан - «Арман асуына жеткен ақын» әдеби сағат

26 ақпан - Ақмола облыстық мемлекеттік мұрағатының 100 жылдығына арналған «Мұрағат – тарихтың құнды қазынасы» деректі фильм (1924)

29 ақпан - Зеренді ауданы Зеренді ауылының құрылғанына 200 жыл толуына арналған «Сені сүйемін ауылым менің қымбаттым» тарихи сағаты (1824)

11 наурыз - Ақын, әнші, композиторы Иран Тасқараның 85 жылдығына арналған "Иран салдың сарыны" ақпараттық сағат (1939) 12 наурыз - ҚР еңбек сіңірген қайраткері Нүрикамал Сейтжановаға арналған «Адам-аңыз» музыкалық элегия (1949-2021) 13 наурыз - «Көкшенің көктұйғыны — Көкен ақын» поэзия кеші 15 наурыз - «Көкен Шакеев және қазіргі ақындық дәстүр» лекция

01 сәуір - «Тортай Садуақасовтың өмірі мен шығармашылығы» тейбл-ток, кітап көрмесі 03 сәуір - "История села Павловка" Зеренді ауданы Павловка ауылының құрылғанына 95 жыл толуына арналған диалог-талқылау (1929) 5 сәуір - Композитор, әнші және ақын Балуан Шолақтың туғанына 160 жыл толуына арналған «Дала ұлы – Балуан Шолақ» құрмет кеші (1864-1919) 08 сәуір - Тортай Садуақасовтың 70 жылдығына арналған «Шортанкөл ойға шомғанда» атты әдеби-шығармашылық кеш 16 сәуір - «Т.Садуақасов – еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, ақыны» әңгіме 19 сәуір - «Тортай мінер ақ боз ат» әдеби талдау 19 сәуір - Ұлы ақын, импровизатор Біржан Салдың 190 жылдығына орай «Біржан сал-әлеуметтік өмір жыршысы» еске алу кеші 26 сәуір - «Көкшенің кербез сұлуы» Қазақстанның халық әртісі Қапаш Құлышеваға арналған кітап көрмесі 30 сәуір - «Бірегей. Қапаш Құлышева» дөңгелек үстел 30 сәуір - Зеренді ауданы Зеренді ауылының құрылғанына 200 жыл толуына арналған «Туған жерге тағзым» әңгіме-диалог

03 мамыр - «Туған жердің әуені» Қапаш Құлышоваға арналған музыкалық сағат 08 мамыр - «Ее жизнь -народная песня» Қапаш Құлышоваға арналған музыкалық сағат 10 мамыр - Партия мүшесі Махты Сагдеев 95 жылдығына арналған «Доброй памятью сердце согрето» еске алу кеші (1929) 14 мамыр - Зеренді ауданы Зеренді ауылының құрылғанына 200 жыл толуына арналған «Мое село родное – моя история живая» саяхат 29 мамыр - "История села Приречное" Зеренді ауданы Приречное ауылының құрылғанына 95 жыл толуына арналған диалог-талқылау (1929)

04 маусым - Журналист, қоғам қайраткері «Алаш» қозғалысының белсенді мүшесі Қайретдин Болғанбаевтың 130 жыл туғанына арналған «Қайретдин Болғанбаев – Алаш Орданың жарқын қайраткері» тарихи сағаты 13 маусым - "История села Пухальское" Зеренді ауданы Пухальское ауылының құрылғанына 115 жыл толуына арналған диалог-талқылау (1909)

15 шілде - Соғыс және еңбек ардагері, Социалистік Еңбек Ері Баян Жанғаловтың 110 жыл толуына арналған «Арқаның абыз атасы» слайд-презентация (1914-2013)

08 тамыз - Зеренді ауданы Зеренді ауылының құрылғанына 200 жыл толуына арналған «Таланты родного края» өлкетану сабақ-вернисаж 29 тамыз - Туризмнің құрметті қызметкері Ермек Маржикпаевтің 55 жылдығына арналған «Маржикпаев Ермек Боранбаевич – трудовая деятельность» ақпараттық сағат (1969)

06 қыркүйек - «Біржан сал» әдеби сағат 06 қыркүйек - « Менің туған жерім-үлкен Отан бөлшегі » сайыс 12 қыркүйек - «С.Ақтаев өмірі мен шығармашылығы» әдеби кеш 16 қыркүйек - Жазушы, журналист С.Ақтаевқа арналған «Перо мое еще остро» тақырыптық сағат 23 қыркүйек - «Сарбас Ақтаев – ұлт баспасөзінің бүгінгі ардагері» буктрейлер 30 қыркүйек - «С.Ақтаев.Абылайдың ақ жолы» әңгіме 30 қыркүйек - "История села Раздольное" Зеренді ауданы Раздольное ауылының құрылғанына 70 жыл толуына арналған диалог-талқылау (1954)

01 қазан - Жазушы, ақын, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Баянғали Алимжановтың 70 жылдығына арналған «Ғасыр тарихы» кітап көрмесі (1954) 04 қазан - Қазақстандағы жастар қозғалысының жетекшісі Таштитов Қайсардың туғанына 120 жыл толуына арналған “Қайсар рухты ақын” поэзия кеші (1904-1938) 07 қазан - Жазушы, ақын, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Баянғали Алимжановтың 70 жылдығына арналған «Көкшенің бүгінгі Біржан салы» дөңгелек үстел 11 қазан - «Баянғали оқулары» мәңерлеп оқу 11 қазан - «Сакен Сейфуллин-национальная гордость казахского народа» ақпараттық сағат 14 қазан - Ақмола облысының 85 жылдығына арналған «Акмола в новой истории Казахстана» тарихи сағат 14 қазан - «Сәкен Сейфуллин – ақын, патриот, күрескер» квест 15 қазан - Қазақ әдебиетінің негізін қалаушы, мемлекет қайраткері С.Сейфуллиннің туғанына 130 жыл толуына арналған «Қазақ әдебиетінің ақсұңқары» поэтикалық байқауы 16 қазан - Жазушы, ақын, ҚР еңбек сіңірген қайраткері Баянғали Алимжановтың 70 жылдығына арналған «Абылайхан и его батыры. Легенды Великой степи» шолу

01 ноября - «Қорықтар – салауатты табиғат стандарттары» тематический час, посвященный 45 летию со дня основания Зерендинского заказника (1979) 05 ноября - «Азнабаев Баймұрат Азнабайұлының өмірбаяны мен шығармашылығы» вечер-посвещения 90 летию со дня рождения почетного гражданина Зерендинского района, известного журналиста Азнабаева Б. (1934-2014) 07 ноября - «Акмолинская правда» информминутка, посвященная 85 летию со дня выхода газеты Акмолинская правда (1939) 08 ноября - «Ұлы ақын - бард» беседа, посвященная 190 летию со дня рождения великого акына, импровизатора Биржан Сала 19 ноября - «Туған күніңмен, сүйікті Зерендім» поздравление, челлендж

25 желтоқсан - "Дары Зерендинского озера" Зеренді балық питомнигінің құрылғанына 55 жыл толуына арналған ақпараттық сағат (1969)

Қазақстанда "Бір ел – бір кітап" республикалық акциясы 2007 жылдан бастап ҚР Ұлттық Академиялық Кітапханасы мен ҚР кітапхана қауымдастығының бастамасымен ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен өткізіліп келеді. Акцияның міндеті-қазақ әдебиетін дәріптеу, қоғамның оқуға деген қызығушылығын арттыру, Қазақстанның әдеби мұрасын зерттеуге зерттеу қызығушылығын дамыту, сондай - ақ өскелең ұрпақтың зияткерлік-рухани дамуына ықпал ету.

Бердибек

Сокпакбаев

(1924-1992)

Бір ел – бір кітап

Биылғы жылы "Бір ел-бір кітап" акциясы аясында қазақ прозасына өзгеше өрнек, ғажайып сыр-сипат әкелген көрнекті қазақ жазушысы, балалар әдебиетінің классигі, 2024 жылы 100 жылдығы аталып өтілетін Бердібек Соқпақбаевтың шығармаларын оқимыз.

Бердібек Ыдырысұлы Соқпақбаев 1924 жылы Алматы облысы, Нарынқол ауданы, Қостөбе ауылында дүниеге келген. Орта мектепті де сол ауылда бітірді. Бердібектің білімге деген сүйіспеншілігін оятқан - ағасы Сатылған. Алайда, ағасы соғыс кезінде қайтыс болып, дүниеден ерте озды. Соқпақбаев бала кезінде көп қиындық көрді, аштық пен ауыр еңбектің, қиындықтың тауқыметіне ұшырады. Өз ортасының алды болған Соқпақбаев мектеп бітіргеннен кейін әскерге барып, кейіннен Абай атындағы қазақ педагогикалық институтына оқуға түседі. Институтты бітіргеннен кейін Мәскеудегі жоғары әдеби курстарын тәмамдады. Таулы ауылдан шыққан қазақ баласы журналистикамен көп айналысты, «Қазақ әдебиеті», «Балдырған» газет-журналдарының редакциясында жұмыс істеді. Сондай-ақ, киностудияда да қызмет етіп, өзінің туған ауданындағы мектептерде мұғалім болды. Ол үнемі балаларды тәрбиелеудің күрделі мәселелеріне алаңдады. Бердібек Соқпақбаев – білікті мұғалім, тәрбиеші. Содан болар бұл жағдай оның шығармаларының тақырыбын алдын-ала анықтап берді.

Б. Соқпақбаев Қазақстан жазушылар одағында балалар әдебиеті бойынша кеңесші болып жұмыс істеді. Ең алдымен ол балалар жазушысы. Балалық пен жастық оның барлық кітаптарының негізі. Соқпақбаевтың шығармалары негізінен автобиография болып табылады. Бердібек Соқпақбаев шығармашылық қызметін ақын ретінде бастады. 1950 жылы оның «Бұлақ» атты алғашқы өлеңдер жинағы жарыққа шықты. Авторлық сезімдердің ерекше сенімділігі мен шынайылығымен ерекшеленген жинақ бірден өз оқырмандарын тапты.

Көп ұзамай Соқпақбаев прозада да бағын сынап көрді. Жазушының тарихы күрделі емес, бірақ қазақ ауылының өмірі мен тіршілігінің көлемді бейнесі суреттелген «Он алты жасар чемпион», «Бақыт жолы», «Өзім туралы» повестері тек жасөспірімдердің ғана емес, сондай-ақ ересек қазақ оқырмандардың да жүрегінен орын тапты. Соқпақбаев «Менің атым Қожа» повесінің арқасында танымал болды.

Бұл повесть бойынша «Қазақфильм» киностудиясында көркем фильм түсіріліп, 1967 жылы Канн қаласында өткен Балалар мен жасөспірімдер фильмдерінің халықаралық фестивалінде арнайы жүлдеге ие болды. Повестің басты кейіпкері – Қожа арманшыл, сотқар бала. Тентектігімен үнемі түрлі жағдайларға тап болып жүретін Қожа ақыл-ойы мен біліктілігінің арқасында қиындықтардан шыға алды. Ол біреудің қайғы-қасіретіне көз жұма қарамайтын елгезек, жоғары әділеттілік сезіміне ие, досқа адал, қайырымды, зұлымдыққа жол бермейтін бала. Ал осы қасиеттердің барлығы оқырмандардың жүрегінен мейірімділік тудырып, Қожа батыр бала атанды. 1960 ж. жарық көрген «Балалық шаққа саяхат» повесі қазақ балалар әдебиетінің асыл мұрасына айналды. 1930-шы жылдардағы кішкентай кейіпкердің тағдыры арқылы өтетін повесть сол уақыттағы оқиғаларды және қазақ халқының қиын өмірін еш боямасыз көрсетеді. Сондай-ақ, жазушы «Өлгендер қайтып келмейді» романында өмір жолында алдынан шыққан барлық қиындықтарды еңсерген табанды, батыл жас жігіттің өмірін және мінезінің қалыптасуын көрсетеді. Романның әрбір бетінде сол уақытқа тән өмір ұшқындары кездеседі. Адамның әрбір кезеңі оның шынайы қуанышына толы. Осы тұрғыдан алғанда, қаладан атасына келіп, басынан қызықты ауыл өмірін өткерген қалалық қыз туралы «Аяжан» атты әңгімесі шынайы қызығушылық тудырады. Жазушының кейінгі шығармаларының ішінде махаббат, сұлулық тақырыбына арналған «Қайдасың, Гаухар?» атты тамаша әңгімесі бар. Бердібек Соқпақбаевтың барлық туындыларында оның шығармашылығының қайнар көзі халық өмірінен бастау алғаны сезіледі.

Егер сіз Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығы туралы көбірек білгіңіз келсе, сіздерді аудандық кітапханаға шақырамыз.

Клубтар мен үйірмелер

Викторовка үлгілі ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Күн шуақ»

балалар клубы жұмыс істейді.

Клубтың мақсаты – кітап оқу арқылы балалардың танымдық қызығушылықтарын дамыту. Клуб мүшелері: оқушылар, бала саны 8. Үйірмедегі барлық іс – шаралар баланың жеке тұлғасын жан – жақты интеллектуалдық, рухани және шығармашылық дамытуға бағытталған. Өткізудің әртүрлі формалары қолданылады: жарыстар, ойын бағдарламалары, әңгімелер, мерекелік бағдарламалар. Клуб отырыстары мемлекеттік тілде өтеді. Балалар кітапхана іс-шараларын өткізуге қуана көмектеседі: ән айтады, би билейді.

Клуб жетекшісі: Армия Хайса

Еленовка үлгілі ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Шебер қолдар»

балалар үйірмесі жұмыс істейді.

Үйірменің мақсаты: оқушылардың көркемдік – шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін шығармашылық орта құру, қолдың ұсақ моторикасын, танымдық қабілеттерін өнімді іс-әрекеттер арқылы дамыту, оқушыларды әртүрлі материалдардан қолөнер жасауға үйрету, келісілген сөйлеу және коммуникативтік құзыреттіліктердің даму деңгейін арттыру. Үйірме 0-4 сынып оқушыларымен өткізіледі. Сабақтар айына бір рет екі тілде өткізіледі.

Үйірме жетекшісі: Қайша Айдосқызы Омарова

Троицк үлгілі ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Канзаши»

балалар үйірмесі жұмыс істейді.

Үйірменің мақсаты: тұлғаның толыққанды шығармашылық дамуына ықпал ету, болашақ өмірде көмектесетін жағымды қасиеттерді қалыптастыру. Үйірменің міндеттері: балаларды "Канзаши" халықтық жапон шығармашылығының ежелгі түрінің дәстүрлерімен таныстыру, олардың әр түрлі бұйымдарды безендіруде қолданылуы туралы түсінік беру. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, қиялын, зеректігін дамыту. Эстетикалық талғамға, сұлулық сезіміне, еңбек адамдарына деген құрметке тәрбиелеу.

Клуб жетекшісі: Әлия Кобугунқызы Қаратаева

Шағалалы үлгілі ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Өркен»

балалар үйірмесі жұмыс істейді.

Балалар клубының мақсаты: жас ұрпақты қазақ халқының салт-дәстүрлерімен таныстыру, өз Отанына деген сүйіспеншілікті ояту.

Мақсаттары:

- өсіп келе жатқан ұрпақтың Қазақстан тіліне, мәдениетіне, тарихына деген сүйіспеншілігін қалыптастыру.

- оқуға деген сүйіспеншілікті ояту.

Клубтың қызметі: клуб мүшелері ретінде бастауыш қазақ сыныптарының оқушылары, құралында 8 бала. Клуб отырыстары: айдың соңғы сенбісі.

Клуб жетекшісі: Кутурова Марал Мадахметовна

Зеренді аудандық кітапхана

Аудандық кітапханада "Айгөлек"

балалар клубы жұмыс істейді.

Клубтың мақсаты: оқу арқылы балалардың танымдық қызығушылықтарын дамыту. Клуб мүшелері: оқушылар, саны 9 бала.

Клубтағы барлық іс-шаралар жан-жақты зияткерлікке бағытталған Баланың жеке басының рухани және шығармашылық дамуы. Өткізудің әртүрлі формалары қолданылады: конкурстар, ойын бағдарламалары, әңгімелер, мерекелік бағдарламалар. Клуб отырыстары мемлекеттік тілде өткізіледі. Барлық іс-шараларды, отырыстарды балалар бірге дайындайды, ән айтуға, би билеуге қуана көмектеседі.

Клуб жетекшісі: балалар бөлімінің кітапханашысы Сыздыкова Бибігүл Қайырбекқызы

Айдабол ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Книголюб»

балалар клубы жұмыс істейді.

Үйірме мүшелері белгілі бір мақсаттар мен міндеттер қояды, кітаптармен жұмыс істеу тәсілдерін игеру, кітаптарды "емдеу" үшін дағдылар мен дағдыларды дамыту – кітаптарға деген қызығушылық пен қызығушылықты дамыту – ұжымшылдық сезімін оятып, жауапкершілікті және кітапты құрметтеуді тәрбиелеу. Балалар кітаптардағы белгілерді өшіргішпен өшіреді, мұқабаларын жаңартады, беттерін жапсырады. Балалардың еңбекқор қолдарымен көптеген кітаптардың өмірі ұзартылды. Сондықтан кітапханада "Біз кітапсыз, қолсыз – кітап-біздің ең жақын досымыз" ұранымен үйірме жұмыс істейді. Клуб мүшелері: 7 баладан тұрады.

Үйірме жетекшісі: Садвакасова Гульдерайым Бекбулатовна

Ақкөл ауылдық кітапханасы

Кітапханада «Тамшылар»

балалар клубы жұмыс істейді.

Клубтың мақсаты: қазақ халқының фольклоры. Клуб мүшелері: 10 бала. Клубтың міндеттері: туған өлкенің тарихын, оның дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын зерттеу; қазақтардың салт-дәстүрлерін құрметтеуге баулу; қарым-қатынас мәдениетін қалыптастыру және тәрбиелеу. Клуб мүшелері: 7 сынып оқушылары. Клубтағы іс-шаралар баланың жеке басының жан-жақты интеллектуалды, рухани және шығармашылық дамуына бағытталған. Өткізудің әртүрлі формалары қолданылады: конкурстар, ойын бағдарламалары, әңгімелер. Клуб отырыстары айына 1 рет мемлекеттік тілде өткізіледі.

Клуб жетекшісі: Токбергенова Копей Уахитовна

Акадыр ауылдық кітапхана

Кітапханада «Мұрагер»

балалардың мәнерлеп оқу үйірмесі жұмыс істейді.

Мақсаты: оқушылардың әдеби мұраға деген талғамын тәрбиелеу, рухани әлемді кеңейту, интеллект пен ұлттық сананы дамытуға ықпал ету, ауызекі және жазбаша тілді дамыту. Мәнерлеп оқу үйірмесі 1-10 сынып оқушыларына айына 1 рет арналған.

Тілде мәнерлеп сөйлей алатын, өз бетінше шығарма жаза алатын, өлең жаза алатын, шығармадағы көркем образдардың ерекшеліктерін сезіне алатын оқушылар тартылады.

Клуб жетекшісі:: Серикбол Нуржол

Алексеевка ауылдық кітапхана

Кітапханада "Салауатты өмір салты"

балалар клубы жұмыс істейді.

Клуб жұмысының мақсаты: кітапхана оқырмандарына ерте жастан бастап салауатты өмір салтын ұстануға, балаларды денсаулықты сақтаудың әртүрлі тәсілдерімен таныстыруға деген ұмтылысты ояту. Салауатты өмір салтын ұстануға және қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру, мысалы, ынтымақтастық, қабылданған шешімдер үшін жауапкершілік, кітапханашы ай сайын оқырмандармен "Салауатты өмір салты - денсаулық кепілі" тақырыбында денсаулық сағаттарын

Клуб жетекшісі: Конурбаева Айслу Ерденовна

Баратай ауылдық кітапхана

Кітапханада «Балбұлақ» үйірмесі жұмыс істейді.

Бұл үйірмеге 2-4 сынып оқушылары қатысады барлығы 8 оқушы. Осы үйірме барысында балалармен әр түрлі жұмыстар атқарылады. Онда әр түрлі тақырыпта суреттер салады мысалы табиғат аясында, кітапхананың ішінде еркін тақырыпта суреттер салады, сонымен қатар спорттық ойындар «тоғызқұмалақ», «шахмат» , «шашки» тағы көптеген түрі өткізіледі. Бір сабақта түрлі түсті қағаздан оюлар оямыз, гүлдер жасаймыз, бір сабақта ермексаздан әр түрлі мүсіндер жасаймыз. Балалар осы үйірмеге қызыға келеді, оларға әр түрлі зат жасау ұнайды. Осы жолы балалар еркін тақырыпта сурет салды, олардың салған суреттері бірінен-бірі асады.

Үйірме жетекшісі: Конкабаева Айтжан Есенқызы

Бәйтерек ауылдық кітапхана

Кітапханада «Жас оқырман»

үйірмесі жұмыс істейді.

Үйірме жұмысының мақсаты: ата- аналар мен балалардың оқу сауаттылығы мен кітап оқуға деген қызығушылығын дамыту және оқу мәдениеті мен ақпараттық құзыреттіліктерін жоғарылату. Балалардың тілдерін, ақыл ойын, белсенділігін есте сақтау, көру көргенін естігенін мазмұндай білу, талдау баға беру қабілеттерін дамыту. Отбасындағы қарым қатынасты отбасылық бірге оқу арқылы көтеру қалыптастыру. Шығармашылық ізденіске талпындыру.

Үйірме жетекшісі: Съезхан Камшат

Кенеткөл ауылдық кітапхана

Кітапханада "Жұлдыздар"

балалар үйірмесі жұмыс істейді.

Үйірменің мақсаты: халық өнері арқылы баланың көркем мәдениетінің негіздерін қалыптастыру және дамыту. Үйірмеге қатысушылар: 8 оқушыдан тұратын 6 сынып балалары.

Клуб жетекшісі: кітапханашы Мұхаметжанова Бақшагүл Айтбатырқызы

Кызылегизская сельская библиотека

При библиотеке работает детский клуб

«Айгөлек»

Цель: развитие творческих способностей детей через выполнение аппликации. Обучение техническим приемам и способам создания различных поделок из бумаги. Формирование умения оценивать создаваемые предметы, развивать эмоциональную отзывчивость. Воспитание у детей интерес к аппликации.

Руководитель клуба: Султанова Динара Жолдаспековна

Канайбийская сельская библиотека

При библиотеке работает детский кружок

«Ақ желкен »

Цель клуба - организация полезного досуга детей, навыков потребления информации и культуры чтения. Девиз клуба - «Хочу все знать!». Тематика занятий с ребятами разнообразна: знакомство с историей, культурой и традициями разных народов, пропаганда здорового образа жизни, знакомство с произведениями детских поэтов и писателей. Члены клуба : 9 детей.

Руководитель кружка: Букенова Альмира Муратбековна

Конысбайская сельская библиотека

При библиотеке работает детский клуб

«Көкжиек»

Члены клуба: дети 7-8 класса в количестве 10 учеников. Цель: приобщение детей к чтению, развитие у них познавательного интереса. Научить детей рациональным приемам и методам работы с книгой. В работе кружка используются различные формы проведения мероприятий: литературные игры, экскурсии, конкурсы. Заседание кружка проходит ежемесячно.

Руководитель клуба: Ускенбаева Салтанат Калымтаевна

Кызылсаянская сельская библиотека

При библиотеке работает детский кружок

ручного искусства «Өрнек»

Члены клуба: ученики 4- 5 классов (11 детей).

Научить ребёнка создавать оригинальные поделки, полезные вещи для школы и дома, способствовать стремлению своим трудом создавать вокруг себя красоту, используя различные техники: модульное оригами, бумажную пластику, изонить, бисероплетение, декупаж, работа с подручным и природным материалом, витражные краски.

Руководитель кружка: Саденова Сауле Наурызбаевна

Сельская библиотека села М. Габдуллина

При библиотеке работает детский клуб

«Кітап - алтын қазына»

Цель работы кружка - дать учащимся понять, что знания передаются через книгу. Дать представле-ние о том, как создается книга. Развивать внимание, творческие способности, языковые навыки, мышле-ние. Воспитывать уважение к книге, вниматель-ность, нравственность. В кружке принимают участие учащиеся 3-7 классов. В ходе работы кружка уча-щиеся делятся своим мнением, принимают участие в викторинах, рисовании, письменных и вырази-тельных чтениях. По плану будут организованы круглый стол, книжная выставка, литературный час, просмотр мультфильмов, разгадывание загадок, конкурсы рисунков.

Руководитель клуба: Абылкасова Алмагуль Мырзагалиевна

Оркенская сельская библиотека

При библиотеке работает детский кружок

«Алтын оймақ»

Библиотека давно перестали быть просто местом хранения информации. Она стала центром общения, живого диалога. Цель кружка: основные приемы вязания крючком, формировать интерес к рукоделию. С 2018 года в библиотеке будут ежемесячно проходить занятия по одному из самых распространенных видов декоративного искусства – вязание. Члены клуба: девочки 7 класса (7 детей).

Руководитель кружка: Есильбаева Зайда Айтмухановна

Ортакская cельская библиотека

При библиотеке работает детский клуб

любителей сада и огорода «Отрада»

В клубе участвуют девочки 5-го класса.

Цель: Дать детям представление об окружающем мире и изменениях в природе. Научить беречь природу и растения, видеть и чувствовать красоту, уважать труд людей в любое время года. В летний период проходят выездные заседания: организу-ются посещения различных садоводческих выставок и ярмарок, мастер-классы на участках. Кроме того, библиотека предоставляет любителям сада и огорода периодические издания, систематическую картотеку статей «Давайте посоветуем».

Руководитель клуба: Дюсембина Галия Досаевна

Приреченская сельская библиотека

При библиотеке работает детский кружок

«Жүректен – жүрекке үйірмесі»

Члены кружка: девочки 5 классов (7 детей).

Цель: учить подрастающее поколение оказывать помощь старшим и младшим, уважать старших, воспитывать доброту, отзывчивость, желание помогать друг другу. Способствовать становлению. развитию, воспитанию в ребёнке благородного человека, путём раскрытия его личностных качеств. Воспитание ответственности за свои поступки, милосердия, желание радовать людей, помагать им.

Руководитель кружка: Талпакова Мейрамгуль Муратовна

Сейфуллинская cельская библиотека

При библиотеке работает детский клуб

«Атамекен»

Главная задача деятельности клуба - патриоти-ческое воспитание школьников. Основная цель клуба – организация досуга, проведение патрио-тических часов вечеров, встречи с известными людьми, конкурсы. Занятия в клубе проводятся 1 раз в месяц . Особое внимание на занятиях клуба библиотекарь уделяет приобщению ребят к культуре своего народа, поскольку обращение к отеческому наследию воспитывает уважение, гордость за землю, на которой живешь. Клуб проходит на государственном языке.

Члены клуба: 10 детей.

Руководитель клуба: Жасауиева Анар Дюсенбаевна

Симферопольская сельская библиотека

При библиотеке работает детский кружок

«Шешендік өнер»

Цель кружка ораторского искусства: обучение культуре речи на казахском языке, дать глубокие представления о культуре. Кружок формирует и совершенствует навыки чтения у детей. Развивать интерес к чтению художественных произведений, понимать конечное содержание произведения, делиться эмоциональным восприятием персонажей. Уметь красноречиво говорить, свободно выражать свои мысли, грамотно и содержательно писать.

Руководитель кружка: Мустафина Айгерим Хайруллиновна

Абуев К.К.
"Сибирское Ханство
в контексте казахско-русских отношений"

Монография

(2016г.)

АҚМОЛА ОБЛЫСЫ:
аңыздар мен тағдырлар АКМОЛИНСКАЯ ОБЛАСТЬ:

легенды и судьбы

Информационный сборник

(2019г.)

Қорғанбек Аманжол
"Біржан бұрмалары"

Әдебиет пен өнер хақындағы
ой-толғамдар
Әңгімелер мен новеллалар
(2006г.)

Ғалихан Ахметов
"Үкілі Ыбырай" ч. 1

Роман

(2017г.)

Ғалихан Ахметов
"Үкілі Ыбырай" ч. 2

Роман

(2017г.)

Ерболат Баят
"Уақыт белдеуі"

Жыр жинағы

(2015г.)

Бақытбек Бекмұратұлы
"Қоңыр мұң"

Жыр жинағы

(2018г.)

Марфуға Бектемірова
"Таңдамалы шығармалар"
2-том

Төрттағандар, өлендер,
әңгімелер
(2020г.)

"Біржан сал"

Сал-серілер

(2017г.)

Әлімжанов Б.
Көкжиек алда

Өлең жыр поэмалар

(2020 г.)

Жетпісқалиев С.
Көкшетау кестелері

Оқиға, қөңіл, ой-түйін

(2016г.)

Мәулен А.
Лабиринт

Өлендер

(2020г.)

Мұсатай Ғ.
Атығай этнологиясы

(knns0 тарихи деректер

(2014г.)

Сәдуақас Т.
Хан ордасынан

Хан шатырға дейін

Тарихи жинақтар

(2020г.)

Табысбек Ү.
Бозжусан

Өлендер

(2020г.)

Таскара И.
Тербеген ән-жыр өмірім

Арнаулар, өлендер, әндер

(2005г.)

Тоқсанбай М.
Антитеза

Өлендер

(2018г.)

Тыныштыққызы Ұ.
Мен күткен көктем!

Өлеңдер жинағы

(2020г.)

Үкілі Ыбырай

Жинақтар

(2019г.)

Біз сізге QR кодын сканерлеуді және
онлайн кітаптарды оқуды ұсынамыз

Қиелі жерлер

Тұңғыш президентіміз Нұрсұлтан Әбішүлы Назарбаев «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламалық мақала-
сында «Әрбір халықтың, әрбір өркениеттің баршаға ортақ қасиетті жерлері болады, оны сол халықтың әрбір азама-
ты біледі. Бұл – рухани дәстүрдің басты негіздерінің бірі. Біз – ұлан-ғайыр жері мен аса бай рухани тарихы бар елміз.
   Ұлы даланың көз жеткізгісіз кең-байтақ аумағы тарихта түрлі рөл атқарған. Бірақ осынау рухани географиялық
         белдеуді мекен еткен халықтың тонның ішкі бауындай байланысы ешқашан үзілмеген. Біз тарихымызда осынау
             көркем, рухани, қастерлі жерлеріміздің біртұтас желісін бұрын-соңды жасаған емеспіз» деген еді.

                   Біздің өлкемізге сапармен, саяхаттап келген   жандарды Зеренді өзінің тұмса таза табиғатымен тамсану-
                   ларымен қатар өңіріміздің    терең де сырлы тарихы да қызықтырады. Зерендінің тарихы да қазақ елінің,
                     елдігінің, азаттық жолындағы қияпатқа толы күресінің тарихымен бірге қайнап, астасып араласып
                       жатыр. Жер бетіндегі табиғат ананың өзі жаратқан санаулы өлкесі өте көне замандардан адамдардың
                        ырысты мекеніне айналған, оған аудан   аумағында    неолит, қола, ерте темір дәуірлеріне жататын
                        Айдабол, Қошқарбай, Кеңөткел, Шағалалы, Жабай тағы басқа ондаған қорымдар мен қоныс – тұрақтар
                        дәләл бола алады. Жыландының батыс беткейіндегі     « Айдаһар үңгірі» ескерткіші Еуразия даласын-
                        дағы алғаш жылқылы өркениеттің негізі қаланғандығын білдіреді.

                         Зеренді ауданы көне тас ғасырлардан   бастап орта ғасырлар кезеңіне жататын қазақ жылнамасына
                      қатысты археологиялық кешендер мен тарихи – топонимикалық ландшафтты ескерткіштерге    өте бай.
                    Осы қоршаған табиғаттың көрінісі   өлкенің тарихи-мәдени жерлеріне бағыттар    «Зеренді-алтын жүзігі»
                 жобасында көрсетілген.

Зеренді ауданында 16-ға жуық тарихи-мәдени мұраға жататын жерлер кездеседі.

Зеренді ауданы өзінің көрікті, әсем, таза табиғатымен ғана емес, киелі жерлерімен де ерекшеленеді. Осы
киелі жерлерді насихаттау мақсатында біздермен төмендегідей бағыттар әзірленіп, ұсынылып отыр:

Культовый комплекс «Балқадиша»

Местонахождение: Памятник установлен в 2015 году при въезде в с. Зеренда, а могила Балкадиши находится на мусульманском кладбище в с. Кенетколь Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Согласно легенде, однажды в ауле Мусы Монтая, что рядом с горой Жыланды в Зерендинском районе, давали большой той по поводу рождения ребенка, на котором присутствовал состарившийся Акан сери. Акан сери был встречен радушно и посажен на почетное место. Но ходили слухи о том, что Акан сери сошел с ума и женился на пери. Когда его усадили на почетное место, никто не хотел садиться с ним. Вдруг рядом с ним присела девушка Кадиша, одаренная не только внешней красотой, но душевной добротой, она увидела подавленное состояние Акана сери и сказала: «В наш аул приехал известный акын, почему бы нам вместе не спеть песню». Праздник проходил интересно. Вскоре старшие братья Кадиши хотели забрать ее, но она постеснялась поднять взрослого человека чтобы выйти и продолжала сидеть. Да и ей самой уходить совсем не хотелось, а Акану не хотелось ее отпускать. Девушка настолько поразила поэта своей мудростью, воспитанностью, что растроганный поэт тут же посвятил ей стихи и исполнил их под аккомпанемент своей домбры.

Песня получилась настолько проникновенной и мелодичной, что тронула до глубин сердце каждого, кто услышал ее. Уже следующим утром напев разлетелся степным ветром по близлежащим аулам. За одну ночь песня сказочной птицей облетела всю Великую степь, отражая ум и красоту молодой девушки, воодушевление певца, практически отрекшегося от общественной жизни из-за многочисленных несправедливостей судьбы. Трагическая песня состоит из 90 куплетов. К сожалению, до нас они полностью не дошли. В 1988 году Каиролла Жузбасов собрал три варианта песни «Балкадиша» в издательстве «Өнер». Героиня песни Кадиша выходит замуж за знатного сына старика Сулеймена. В 1953 году она скончалась. У нее остались три дочери и два сына. Песни «Балкадиша» исполняли знаменитые певцы, такие как Амре Кашаубаев, Гарифолла Курмангалиев, Жусип Елебеков, Кайрат Байбосынов, Рамазан Стамгазиев, Гаухар Алимбекова, группа «Жігіттер».

Источник: народная легенда

Дуйсен би

Местонахождение: с. Айдарлы Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация:Дуйсен би жил в XVII – XVIII вв.

Знаменитый охотник рода Карауыл, оратор, человек из народа - Дуйсен би сын Есенберли -уроженец аула Кошкарбай Зерендинского района Акмолинской области. Еще в молодости его благословили старшие по возрасту известные бии. Дуйсен би, живший на землях Кокшетау и Ерейментау в начале XVII века, общался со многими известными людьми того времени, в том числе и с Канай и голосистым Казыбек биями. О нем рассказывали аксакалы и письменные источники как о борце и защитнике казахских земель. Его отец участвовал в народных волнениях между кипчаками и умер от полученных ран. Дуйсен би был наделен властью, решал споры внутри улуса на государственном уровне.

Был справедливым бием, оратором, судьей в решении внутренних проблем народа. Во время нашествия джунгар призывал упорно оказывать сопротивление и проявил себя как деятель с большими организаторскими способностями. После смерти отца, его дальнейшим воспитанием занимался дядя Майлы. Но, кроме дяди большую роль в жизни Дуйсен бия сыграл Каздауысты Казыбек бий, а так же от Канай бия он получил уроки жизненной мудрости.

Дуйсен би во времена правления Абылай-хана, показал себя грамотным и решительным человеком, умел легко находить решения в сложных ситуациях, давал мудрые советы. Во многих песнях Укили Ыбырая особо отмечается имя

этого человека. Дуйсен би объеденил свой род на окрестностях горы Кошкарбай, тем самым внес большой вклад в их благосостояние. Его потомки стали известными людьми области, страны, их труды были оценены по достоинству.

Из Туркестана с места захоронения Хазрет Султана была взята капсула с землей и захоронена в Зерендинском районе возле а. Айдарлы.

Источники: из рассказов местных аксакалов

Могильник Кеноткель

Место расположения: с. Кеноткель Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Могильник расположен в 300 м южнее села Кеноткель. Урочище Кошкарбай Зерендинского района в историко-культурном аспекте уникально тем, что на данной территории находится более 150 объектов археологии. Эти объекты разновременные - датируются от бронзового века до средневековой истории. Связано это с тем, что в силу своих благоприятных природно-климатических условий, эта местность была удобна для проживания людей - реки и водоемы, обильная растительность. Благоприятными факторами также являются полевая дорога, проходящая рядом и пастбище для скота. Могильник Кошкарбай I расположен к югу от села Кеноткель, на возвышении правого берега реки Чаглинка, изрезанного старым руслом реки и древними старицами.

Условно могильник можно разделить на четыре группы: Северная группа - состоит из двенадцати грунтовых захоронений надмогильными конструкциями в виде каменных оградок, под прямоугольной и подвальной формы. Южная группа - состоит из двенадцати грунтовых захоронений в каменных ящиках с надмогильными сооружениями в виде каменных колец - оградок. Восточная группа

состоит из 48 курганов с кольцевыми оградками из каменных плит, вкопанных по основанию.

Одиночный курган с земельно- каменной насыпью на южной окраине села Кеноткель.

На сегодняшний день на шести объектах археологии урочища Кошкарбай обнаружено 38 артефактов – 30 бронзовых зделий и 8 керамических сосудов. На трех объектах историко-культурного наследия

проведена рекультивация.

Пещера «Драконья»

Местонахождение : с. Улгули Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Пещера «Драконья» - необыкновенное энергетическое место, куда приезжают получить заряд энергии туристы и жители Зерендинского района.

Взору тех, кто спускается к пещере, открывается прекраснейший вид. Даже самая качественная фотокамера не сможет передать и доли красоты этого места.

Пещера была обнаружена случайно местными жителями.

С той поры паломники ежегодно проходят несколько километров, чтобы побывать в этой пещере, услышать звуки природы, ветра. Еще эту пещеру называют хранительницей «святых мест». Считается, что побывать в ней полезно для очищения организма и здоровья человека в целом. Здесь излечиваются душевные болезни. Пещера служила духовным убежищем для творческих людей.

По своим размерам она небольшая, но внутри она кажется настолько огромной, что в ней мог бы

поместиться даже дракон. Возможно, от этого и произошло название пещера «Драконья». Местные жители

считают пещеру священной, ее появление не может быть случайностью.

Рассказ-легенда: По одной из легенд в этой пещере жил лекарь, пройти к нему было сложно,

но добравшись до него человек избавлялся от любой болезни. После смерти лекаря его сила и энергетика якобы

осталась в этой пещере. Это и помогало жителям избавляться от недугов. Сейчас к этой пещере пройти

намного легче. И по сей день энергетика этого места удивляет жителей и гостей региона.

Источники: из рассказов местных жителей.

Могильник «Орманды бұлақ»

Место расположения: с. Карсак Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Наиболее интересным с точки зрения науки является могильник «Орманды бұлақ», расположенный в 4000 м южнее границы села Карсак, на возвышенной местности. Впервые памятник был обнаружен и первоначально исследован в 2009 году совместными археологическими экспедициями (ААЭ и КАЭ).

Могильник графически делится на три локальные группы захоронений.

Северо-восточная группа состоит из грунтовых захоронений в каменных ящиках с надмогильными конструкциями в виде каменных оградок, а также четырьмя крупными курганами в виде каменных колец-оградок высотой около 2 м и забутованной в центральной части камнями.

Южная группа состоит из грунтовых захоронений с надмогильными сооружениями в виде каменных колец-оградок.

Восточная группа состоит из курганов с набросками по периметру погребений. Огромный интерес представляет большой курган диаметром 18 м, высотой 1,7м. В плане графического сооружения Курган возведен из вертикально воздвигнутых мегалитных плит, которые образовали своеобразный круг. Такие курганы для северного Казахстана очень редки и мало исследованы на данный момент. Следующий курган предоставлен кольцевой оградкой, выложенном средними плитами. В данной яме обнаружены фрагменты скелета взрослого человека с амулетами, изготовленными из клыков хищных животных.

Интересен могильник «Орманды бұлақ» тем, что здесь обнаружено более 50 археологических памятников-погребальных сооружений. Найденные артефакты датируются тремя историческими эпохами: эпохой бронзы, эпохой раннего железного века и VI-VIII веками нашей эры.

Место захоронения Тиржан кажы

Место расположения: с. Байтерек Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Одним из красивейших мест величественного Кокшетауского края является Зеренда. Эта благословенная свыше местность, словно окаймлена и украшена искусным ювелиром. История Зерендинского края, издревле населенная людьми, весьма насыщена. Благородная земля с ее голубыми озерами и прозрачными родниками, сосновыми борами и березовыми рощами, впадинами, окаймленными тополями и тальником, ковыльными равнинами славится своими доблестными предками-батырами, отважно защищавшими от врагов свою прекрасную землю.

На священной и благодатной земле Арки было немало личностей, пользовавшихся любовью и уважением народа. Одним из них по праву считается выходец из рода кылды Тарагай Тиржан кажы Байгожаулы. Родился он в 1855 году у подножья горы Жыланды в местечке у благодатного родника Тасбулак (позже будут называть аулом Тиржана), вблизи а. Байтерек. При рождении младенец был наречен именем Амре, однако позже был прозван Тиржаном. Рожденный семимесячным, он до достижения сорока дней «дозревал» в шапке своего деда и в традиционный бесик его запеленали позже. Когда знакомые спрашивали о состоянии болезненного, хилого ребенка, бабушка и мать отвечали: «Да, душа пока жива (тирижан), может быть, выживет...». Таким образом, выражение «тирижан» становится его именем - Тиржан. А он и на самом деле оказался живой душой: с детских лет был шустрым и весьма смышленым, рано начал вникать в дела взрослых и вскоре становится известным. Местность у подножия Карагаша старожилы называют «Семью очагами».

Тиржану были присущи упорство, трудолюбие и настоящее человеколюбие, позволившие ему близко сходиться с самыми разными людьми. Тиржан обладал достатком, имел более тысячи голов коней, большие стада крупного рогатого скота, отары овец и коз. Тесно общался, с выдающимися людьми того времени: биями Тынымбеком и Шакеем, Аканом сэри, Укили Ыбраем, Науаном Хазретом, известными баями Азнабаем, Ныгметжаном, Ташеном, делил хлеб-соль и с другими лучшими своими современниками. Выдающий композитов Илья Жаканов своей книге «Адам» на 175 странице пишет: провожая своего сына Акан сэри проходя вбили горы Жыланды останавливается в ауыле Тиржан қажы. В произведениях Сакена Жунусова пишется что Акан сэри у дома Тиржан кажы исполнял песню «Балкадиша».

2-ші маршрут :

Мавзолей «Уали хана»

Местонахождение: с. Казахстан Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Уали хан (1781-1821) - хан Среднего жуза. Старший сын Абылай хана от второй супруги Сайман – ханым. С молодых лет он был предводителем воинов аргынских родов, по поручению хана Абылая вел дипломатические переговоры с послами. Ставка Уали хана пролегала от границ реки Есиль Кокшетауского региона до Шынгыстау. Ханская резиденция Уали находилась у озера Бурабай, так называемая вторая ставка на востоке Кокшетау в зимовке Сырымбет.

Уали хан участвовал в походах Абылай хана на Джунгарию и Среднюю Азию. В 1769 г. возглавлял казахское посольство в Китае. В 1781 г. после смерти своего отца Абылай-хана, согласно воле хана, народное собрание избрало новым ханом Среднего жуза его старшего сына Уали-хана. Уали-хан известил о своем избрании на ханский трон Петербург и Пекин, с просьбой к русскому и китайскому правительству признать свое избрание ханом Среднего жуза. В том же 1781 году Россия и Китай признали ханские полномочия Уали-хана. В начале января был утвержден в звании хана Цинским Императором, а 23 февраля того же года был утвержден ханом Среднего жуза специальной грамотой царской России и 1 ноября того же года был провозглашен ханом среди султанов и биев Среднего жуза. Хан Уали – Уали - единственный из ханов, который погребен на родной земле.

Наследниками трона после его кончины стали сыновья от второй супруги Айганым - Губайдолла и Шынгыс Уалихановы, впоследствии ставшие старшими султанами Кокшетауского и Кусмурынского округов. Известный казахский ученый-этнограф и просветитель Шокан Уалиханов является внуком Уали.

Мазар Уали хана - расположен в 2,3 км от аула «Казахстан» возле возвышенности «Қарақалпақ». Мазар был возведен в 2008 году к 270-летию хана Уали хана. Общая площадь 1920 кв.м. Мазар выполнен из красного кирпича, по форме квадрата, четыре угла выполнены из желтого кирпича, с маленькими куполами с полумесяцем.

Источник: Мукитанов Сансызбай Кишибаевич – потомок хана Уали.2

Место захоронения возлюбленной "Ақана сері – Ақтокты"

Место расположения: с. Кызылагаш Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Акан сери - акын, композитор, виртуозный исполнитель, человек, который всю свою жизнь посвятил искусству, проникновенным лирическим песням и воспевал радости бытия, земное счастье, действительность своего времени. Его слава, разрастаясь легендами, разошлась по Великой степи. Его постоянное участие в празднествах и состязаниях закрепило за ним приставку - сэри, что в переводе означает степной бард, песенник, любимец молодежи.

Родина Акана - священное место, представленное волнисто-увалистой возвышенностью с причудливыми изваяниями гор-останцев и котлованами озер, сочетанием лесостепной растительности и сосновых лесов. Будущий акын родился в 1843 году на побережье Косколь Шалкарской волости Кокчетавского уезда.

В самом начале своего жизненного пути он потерял любимую девушку, красавицу Актокты, с которой его насильно разлучили. Тема любви звучит в лирических песнях Акана сэри: "Ақ көйлек", "Ақтоқты", "Алтыбасар", “Ғашык жарға", "Тағрипин", "Посвящение Ж". Однажды молодой Акан сэри отправился в долгую поездку, там он встречает красавицу Актокты и влюбляется в неё. Но по степным законам в это время девушка была засватана, будущий муж был хромым.

Бəрекелді, Ақтоқты, тапқаныңа, Бұдан артық Құдайдан не тілейсің,

Жібектен шоқ шекеңе таққаныңа. Шолақ қасқыр түсіпті қақпаныңа...»- так он высмеивает будущего мужа Актокты.

Безжалостное, алчное общество разлучает двух влюблённых. «Ақтоқтының ажары» «Ақтоқтының зары» («Облик Актокты», «Плач Актокты» - песни, посвященные вечной любви к молодой девушке.

Қорқамын шымылдықтың құруынан, Айрылып кете барар руынан?!

Бір жаман қолын салып тұруынан. Ахау, ахау, арман,

Дүниеде қыздан сорлы жан бар ма екен, Айхай, жалған дүние-ай!!!– поется в песне о тяжелой участи, предстоящей суровой жизни девушек в замужестве без любви. Акан пытается похитить Актокты, но неудачно. Ее выдают за нелюбимого. Гнев и горечь расставания угнетают акына. Габит Мусрепов в своей трагедии «Акан сери - Актокты» отображает трагическую любовь, талантливо рассказывает о трагической судьбе поэта, о жизни, наполненной смыслом, о его борьбе за народное счастье.

Место захоронения "Қалақ батыра"

Место расположения: а. Өркен Зерендиского района Акмолинской области.

Краткая информация: Калак батыр отважно сражался против джунгар, защищая границы своей родины в начале ХVIІ века. Он принимал участие в самой первой битве против джунгар. Несмотря на количественное преимущество врага, благодаря слаженным действиям и военной стратегии Калак батыра, его войско смогло противостоять противнику. После этой битвы имя Калак батыра стало известно во всей казахской степи. Калак-батыр родился в окрестностях Есиля, в местечке Керегетас между нынешними Атбасарским и Сандыктауским районами. Могила его находится севернее Кокшетау, в местности Айгыржал. Похоронен он на горе Калак. Нет достоверных сведений о годах рождения и смерти Калак-батыра. Известно, что батыр принадлежал роду Аргын.

Калак батыр, увидев бедственное положение народа, собрал войско и наряду с такими известными батырами как Кабанбай, Богенбай вышел на борьбу с врагом. Крупные победы казахского народа против нашествий джунгарского ханства приходятся именно на это время.

В Кусепском сельском округе, на возвышенности Актобе по инициативе уважаемых людей - зерендинцев (потомков рода кылды - карауыл) и кокшетауцев - установлен надгробный камень в честь Калак-батыра, нашего земляка, воина, который в 1600 годах героически сражался с джунгарскими захватчиками, став одним из предвестников нашей Независимости. Захоронение является одним из священных и сакральных мест нашей земли.

Источники: Айдос Абуталипов, ветеран труда, член Кокшетауского городского совета ветеранов, поэт, краевед.

Место захоронения Монтай батыра

Местонахождение: с. Молодежное Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Во времена нападений джунгар, смелый и отважный Монтай защищал свою родину, был верным спутником великого Абылай хана. Монтай происходил из рода Атыгай.

Он известен как герой и меткий стрелок. Известно множество легенд о его мужестве. В одном из боев при защите родного края Монтай погибает. Узнав о его гибели Олжабай батыр был весьма опечален и решил отомстить, и он наступает на врага в горной местности и поднимает дух своего народа. О мужестве Монтай батыра сложены сказания, распространившиеся впоследствии среди народа.

Монтай батыр участвовал во многих битвах против джунгар. Например, он являлся предводителем одной из пяти групп (количество до 200 человек). Монтай батыр разделял с Абылай ханом все военные тяготы и принимал тактические военные решения и своим примером поднимал героический дух воинов. Сам Абылай хан высоко чтил и уважал заслуги Монтая, ценил его труды.

У села Молодежное Монтай батыр совершил один из своих подвигов, там же нашел свое пристанище и покой. Нынешнее поколение преклоняется его подвигам и мужеству, чтит его память и ставят в пример подрастающему поколению. Ежегодно местные жители собираются на его могиле и читают поминальные молитвы.

Источники:Потомок в седьмом поколении Бабыр Багисов, Торгай и Айдос Абуталиповы.

Мазар Косагалы батыра

Местонахождение: на горе Азат Зерендинского района Акмолинской области.

Краткая информация: Косагалы батыр Толекулы – уроженец Кокшетауского региона. Жил во времена хана Средней Орды Уали. Знаменитый композитор Даулеткерей посвятил легендарному батыру свое инструментальное произведение - кюй «Қосагалы», а в Акмолинско-Кокшетауской зоне до сих пор встречаются топонимы и гидронимы с названием «Қосагалы». К месту захоронения батыра приезжают из разных мест.

Косагалы батыру возведен мазар, ставший центром паломничества.

Косагалы батыр обладал неимоверно огромным телосложением, унаследовав от своих предков рост - 276 см. Его захоронение составляет 4 метра в длину. Надпись на надгробной плите сделана на арабском языке, а надгробный камень на двух языках-казахском арабским шрифтом и кириллицей на русском: «Руы Жаксылык Карауыл», «Богатырь Косағалы Толеков».

Косагалы батыр жил вдоль озера Шағалалы в селах «Жалғыз қарағай», «Қырдағы ауыл»,«Былқылдақ», «Талдағы ауыл», «Өзен қарағай», которые распространились из села «Сай» рода Жаксылык .Отец батыра Толек был очень богатым человеком, имел девять тысяч лошадей. В 1723-1730 годы, во время "Ақтабан шұбырынды" помогал своим бедным соотечественникам, давая землю и скот, за этот поступок земляки называли его Баянулы бай Төлек Косагалы был уважаемым человеком в среде татарских богачей и омских чиновников, с ним считались и обращались за советом. В знак высокой признательности Омский губернатор подарил ему «Золотую шубу» из собола которая до сих пор хранится у его потомка Дакене Буканова на почетном месте.

Источник: Местный краевед Дакен Буканов.